PROJEKT 1
Muzyka popularna jako przestrzeń edukacji nieformalnej – perspektywa andragogiczna.
OPIS PROJEKTU
Muzyka, pojmowana jako fenomen społeczno-kulturowy i przejaw ludzkiej aktywności, stanowi istotny aspekt zarówno indywidualnego doświadczenia życiowego, jak i doświadczeń zbiorowych. Może być postrzegana jako forma kulturowej ekspresji, forma interakcji z codziennością, źródło refleksji nad relacją: człowiek: świat, a także obszar wychowania, socjalizacji, czy też uczenia się człowieka w biegu życia. Założeniem przedstawianego projektu badawczego było dowartościowanie potencjału edukacyjnego muzyki popularnej w życiu człowieka dorosłego. W takim ujęciu wszystkie podejmowane czynności poznawcze zostały wpisane w problematykę edukacji dorosłych.
W literaturze naukowej, w szczególności w obszarze: literatury, kulturoznawstwa muzykologii, socjologii, antropologii, psychologii, czy też studiów kulturowych odnajdujemy opracowania na tematy dookreślające relacje: muzyka popularna – kultura; muzyka popularna – życie społeczne muzyka popularna – polityka. Badaczy interesuje również estetyka muzyki popularnej. W pedagogice uwaga badaczy koncentruje się głównie na relacji jakie zachodzą między wychowaniem i sztuką oraz rolą muzyki popularnej w procesie wychowania i socjalizacji dzieci i młodzieży. Refleksja pedagogiczna rozwija się w perspektywie refleksji nad kulturą popularną i edukacją (m.in. Jakubowski, 2001; Melosik, Szkudlarek, 2010). W andragogice jednak badanie muzyki popularnej ma charakter niszowy (wręcz incydentalny). Wśród literatury andragogicznej brakuje pogłębionych analiz, które dookreślałyby rozumienie muzyki popularnej jako obszaru uczenia się człowieka dorosłego oraz refleksji ukierunkowanych na rozpoznawanie znaczenia muzyki popularnej w życiu dorosłych. Rzadkością są również badania wykorzystujące muzykę popularna jako źródło refleksji nad podstawowymi kategoriami andragogicznym.
Istotnym aspektem projektu jest możliwość połączenia badań naukowych z praktyką edukacyjną. W rezultacie efektem podejmowanych działań są m.in. pogłębione analizy andragogiczne wybranych utworów, płyt, teledysków muzycznych. Dzięki takiemu podejściu wyniki badań będą mogły być wykorzystywane w pracy edukacyjnej z dorosłym, m.in. w kształceniu studentów, rozwijaniu ich krytycznego i refleksyjnego myślenia, pobudzaniu ich wrażliwości na sztukę (kulturę popularną) .
Literatura:
Jakubowski W., (2001), Edukacja i kultura popularna, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Melosik Z., Szkudlarek T. (2010), Kultura, tożsamość i edukacja, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
CELE PROJEKTU
Cel główny 1:
(Roz)poznanie potencjału edukacyjnego muzyki popularnej w życiu człowieka dorosłego z perspektywy indywidualnych doświadczeń.
Cele szczegółowe:
1.1. Wskazanie dzieł muzyki popularnej pełniących szczególne znaczenie w życiu dorosłych
1.2. (Roz)poznanie znaczeń jakie osoby dorosłe nadają konkretnym dziełom muzycznym w perspektywie ich doświadczeń biograficznych (doświadczeń o charakterze indywidualnym i zbiorowym)
1.3. Dookreślenie roli znaczących dla jednostki dzieł muzyki popularnej w procesie całożyciowego i biograficznego uczenia się.
Cel główny 2:
Wskazanie naukowych interpretacji znaczących dla jednostki dzieł muzyki popularnej z perspektywy refleksji andragogicznej
2.1. Rozpoznanie treści edukacyjnych obecnych w znaczących dla jednostki dziełach muzyki popularnej
2.2. Rozpoznanie treści edukacyjnych obecnych w teledyskach znaczących dla jednostki utworów muzyki popularnej?
METODOLOGIA BADAŃ
Przedmiot Badań:
Przedmiotem badania była muzyka popularna jako przestrzeń edukacji nieformalnej.
W takiej perspektywie wyróżniono dwa poziomy analizy. Pierwszy odnosił się do perspektywy indywidualnej i był związany z rozpoznawaniem znaczeń indywidualnych jakie jednostka nadaje muzyce popularnej (dziełom muzyki popularnej). Drugi odwoływał się do determinizmu tekstowego i dotyczył krytycznej analizy tekstów muzyki popularnej z perspektywy refleksji andragogicznej.
Założenia metodologiczne badań:
– paradygmat: interpretatywny, krytyczny
– typ badań: jakościowe
– metody i techniki badawcze: I etap badań – analiza narracji: biograficzna perspektywa badawcza, wywiad jakościowy, wywiad autobiograficzno-narracyjny; II etap badań- krytyczne odczytanie tekstów muzyki popularnej: jakościowa analiza treści, strategie badawcze z użyciem materiałów wizualnych.
Realizacja badań:
Projekt został zrealizowany na dwóch poziomach:
1 – przeprowadzenie wywiadów z miłośnikami muzyki
2 – jakościowa analiza wybranych dzieł muzyki popularnej
Na pierwszym poziomie w badaniach uczestniczyło pięciu mężczyzn (na różnych etapach dorosłości). Wszystkie osoby badane to miłośnicy/ pasjonaci muzyki popularnej.Drugi poziom dotyczył analizy dzieł muzyki popularnej (utworów muzycznych, teledysku muzycznego).
Na etapie refleksji nad teledyskiem muzycznym – jako przestrzeni jakościowych badań nad edukacją – odwołano się do triangulacji osoby badacza. Zadanie to zostało zrealizowane z dr Martyną Pryszmont – Ciesielską. Próba zrozumienia istoty i (roz)poznania teledysku jako źródła wiedzy została dokonana z perspektywy analizy i interpretacji konkretnego materiału wizualnego – dokumentu zastanego – dokumentu badawczego – teledysku do utworu The Last Refugee Rogera Watersa.
ZESPÓŁ BADAWCZY
Joanna Golonka-Legut
Doktor nauk społecznych, andragog; absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego; zatrudniona w Zakładzie Edukacji Dorosłych i Studiów Kulturowych. Członkini ATA.
Od wielu lat pasjonatka podróży, od kilku zainspirowana rockiem. Spotkania z ludźmi i doświadczanie odmiennych kultur są dla niej źródłem wiedzy, refleksji i pozytywnej energii. W muzyce szuka spokoju, inspiracji i (z)rozumienia. Podróżowanie i muzyka są dla niej warunkiem koniecznym do twórczej oraz świadomej pracy naukowej.
Zainteresowania naukowe: biograficzność w edukacji dorosłych, potencjał edukacyjny indywidualnego doświadczenia życiowego, społeczno-kulturowy proces uczenia się, społeczno-kulturowe aspekty muzyki popularn
Martyna Pryszmont-Ciesielska
Doktor nauk humanistycznych, andragog; absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2008 r. zatrudniona w Zakładzie Edukacji Dorosłych i Studiów Kulturowych, kieruje Pracownią Metodologii Badań nad Edukacją w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego. Członkini ATA i TSBJ.
Od wielu lat związana ze sztuką. Absolwentka klasy teatralnej w III LO we Wrocławiu, zainspirowana fotografią i filmami Pedro Almodovara. Fotografia i fotografowanie są dla niej formą rozumienia świata. Jej zamiłowanie do wizualności znajduje odzwierciedlenie w pracy naukowej, jak również w aktywności dydaktycznej. Na co dzień mama Idy i Astrid.
Zainteresowania naukowe: andragogika, nieformalna edukacja dorosłych, macierzyństwo; metodologia badań społecznych, badania jakościowe z uwzględnieniem podejścia: auto/biograficznego, inspirowanego sztuką, auto/etnografii performatywnej oraz strategii badawczych z użyciem fotografii i filmu.
MATERIAŁY Z BADAŃ
1. Artykuły (w procesie wydawniczym/redakcyjnym):
Golonka-Legut J., Pryszmont-Ciesielska M., Teledysk muzyczny w przestrzeni badań nad edukacją,
na przykładzie analizy i interpretacji teledysku do utworu »The Last Refugee« Rogera Watersa.
Golonka-Legut J., Muzyka popularna jako źródło refleksji nad dorosłością. Album The Dark Side of the Moon grupy Pink Floyd jako droga do (z)rozumienia istoty dorosłości i przygotowania się do niej
2. Gra andragogiczna „Porozmawiajmy o dorosłości” (zobacz zakładka Dydaktyka)
3. Plakat „Muzyka popularna jako przestrzeń edukacji nieformalnej – perspektywa andragogiczna” (zobacz zakładka Dydaktyka)
